می خواهم در این پست مطالبی درباره سخن گفتن ارائه بدم انشالله مفید واقع بشه

خداوند درباره سخن گفتن چند دستور کلی داده است، که عمل به آن باعث می شود بنای زندگی بنیان مرصوص شود:

1-  می توان به کنترل زبان و نگفتن همه جزئیات زندگی اشاره کرد. خداوند در ابتدای 29 سوره از قرآن، حروف مقطعه را ذکر می کند، که رمزی بین خود و پیامبر است. درمورد معنای این حروف در کتابهای تفاسیر و علوم قرآنی مطالبی ذکر شده، ولی هیچ یک از نظریه پردازان نگفته اند که مراد خداوند همین است و بس. به نظر می رسد شروع سورهها با این حروف برای انسانها دارای یک نکته اخلاقی می باشد، که همان رمزی سخن گفتن در محیط زندگی می باشد، به این معنا که لازم نیست، همه ی مطالب زندگی مان را همه بدانند، البته این با نجوای در مجلس فرق دارد که قرآن از آن نهی کرده و آن را از ناحیه شیطان دانسته است.«مجادله، 10» عدم افشای سرهای خانوادگی در قرآن در سوره نساء آمده است، آنجا که می فرماید: و اگر از جدایى و شکاف میان آن دو (همسر) بیم داشته باشید، یک داور از خانواده شوهر، و یک داور از خانواده زن انتخاب کنید (تا به کار آنان رسیدگى کنند). اگر این دو داور، تصمیم به اصلاح داشته باشند، خداوند به توافق آنها کمک مى‏کند زیرا خداوند، دانا و آگاه است (و از نیات همه، با خبر است) (نساء، 35) در اینجا خداوند برای حفظ آبروی این دو زوج دستور می دهد تا داور خانوادگی انتخاب کنند تا مبادا دیگران از رازهای زندگی آنها مطلع شوند.

در روایت نیز تاکید شده است، که نباید از رازهای زندگیمان دیگران مطلع باشند. به عنوان مثال: از مفضل بن قیس بن رمانه نقل شده گفت: به حضور اباعبدالله شرفیاب شدم و از وضع زندگیم شکایت کردم و از وی خواستم در حقم دعا کند. گفت: ای کنیز کیسه ای که ابوجعفر آورده را بیار. کیسه را آورد. امام فرمود: داخل این کیسه 400 دینار است، حوائجت را با آن برطرف کن. گفتم: والله نمی خواهم، من آمدم تا برایم دعا کنید.گفت: برایت دعا می کنم ولی احوالت را مردم نفهمند که در نزدشان خوار میشوی. (معرفه الرجال،164)

 2- سخن گفتن نیکو در قرآن بسیار سفارش شده است و با الفاظ گوناگون مطرح شده است. الف- با مردم سخن نیکو بگوید، سخنی که باعث جذب شود نه دفع. «بقره، 83» از امام باقر نیز نقل کرده شده که فرمود: به مردم بهترین چیزى را که دوست دارید بشما گفته شود بگوئید زیرا که خداوند مبغوض میدارد کسى را که ناسزا میگوید و نفرین میکند و بر مردم مسلمان طعن میزند و از ناسزا گفتن و شنیدن باک ندارد و در سؤال لجاجت و ستیزه میکند و دوست میدارد کسى را که بردبار و با عفت و پارسا بوده باشد.«بحارالانوار، 65، 152» همچنین نقل شده که مردى خدمت پیامبر(ص) آمد و گفت: یا رسول اللَّه! مرا سفارشى کن، آن‌حضرت فرمود: زبانت را نگهدار. (برای دومین بار) گفت: یا رسول اللَّه! مرا سفارشى کن، پیامبر فرمود: زبانت را نگهدار، (برای بار سوم) گفت: یا رسول اللَّه! مرا سفارشى کن، پیامبر فرمود: زبانت را نگهدار. واى بر تو! آیا مردم را جز محصول و نتایج زبان‌هاى برّنده و نیست کننده‌شان‏، چیز دیگری هست که آنها را به روى در آتش جهنّم اندازد. «کافی، 2، 115»  ب- شما نباید به گونه ای سخن بگوید که دو پهلو باشد و بر علیه شما استفاده کنند و اگر احتمال دادید، در صورت کوتاه بودن معنای رکیکی برداشت می شود، آن را به درازا بکشانید.«بقره، 104»

3- خداوند می فرماید: «یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ قُولُواْ قَوْلًا سَدِیدًا» یعنی سخن صواب و عادلانه و موافق شرع بگویید.« احزاب، 30» بعقیده برخى یعنى سخن محکم و خالى از فساد و خلل می باشد.«مجمع البیان، 5، 39»

4-     انسان باید با نرمی و خالی از هر نوع خشونت سخن بگوید. خداوند به حضرت موسی می فرماید: نزد فرعون برو، با نرمی با وی سخن بگو، شاید متذکر شود و از قدرت خداوند بترسد و به یکتا پرستی روی آورد. «طه، 44» 

5- انسان علاوه بر این که سخن می گوید باید شنونده خوبی هم باشد. پیامبر بزرگوار اسلام آنقدر این صفت را رعایت می کرد که برخی از سفیهان به وی صفت «گوش» که مبالغه در گوش دادن می باشد را داده بودند. خداوند در این باره می فرماید: برخى از منافقان، پیامبر را آزار مى‏دهند و مى‏گویند: او سراپا گوش است. (و به سخن هر کس گوش مى‏دهد.) بگو: گوش دادن او به نفع شماست، او به خداوند ایمان دارد و مؤمنان را تصدیق مى‏کند و براى هر کس از شما که ایمان آورد، مایه‏ى رحمت است و آنان که رسول خدا را اذیّت و آزار مى‏دهند، عذابى دردناک دارند.«توبه، 61» و در جای دیگر خداوند کسانی که همه اقوال را گوش می دهند ولی بهترین آنها را انتخاب می کنند، هدایت یافته و صاحبان عقل می داند.«زمر، 18»

 می توان گفت گناهانی مانند؛ تهمت، غیبت، مسخره کردن، دروغ گفتن، زخم زبان زدن و ... ناشی از عدم کنترل زبان می باشد، که مشکلات فراوانی را درخانواده و جامعه به وجود آورده است، پس باید آن را کنترل کرده و به جای صفات رذیله، صفات پسندیده «از جمله تکبیر، تهلیل، تسبیح، خواند قرآن» را جایگزین کرد. همانگونه که در حدیث آمده است قبل از این که نفست تو را مشغول کند تو را مشغول کن. «کافی، ج8، ص 137» 

انشالله کنترل زبان داشته باشیم

جواد نصیری وطن