با عرض سلام خدمت شیخا
1- اگر جوان بخواهد به تحصیلات عالیه ی خود ادامه دهد، ازدواج مانع پیشرفت تحصیلی نیست، اگر انتخاب درستی داشته باشد و از همان اول مبنا را بر ادامه ی تحصیل بگذارد می تواند به تحصیلات خود ادامه دهد. همان طور که خیلی افراد این دو را با هم جمع کرده اند.
2- بله، اگر جوان شاغل نباشد ممکن است با مشکل مواجه شود، امّا جوان می تواند با استعداهای خودش به راحتی در امرار معاش خانواده ی خودش موفق باشد به شرط این که هم قناعت را رعایت کند و هم توکل به خداوند متعال داشته باشد. به طور مثال جوانی که دارای مدرک لیسانس علوم قرآن و حدیث است می تواند از راه های مختلفی امرار معاش کند، مثلا تدریس در مدارس غیرانتفاعی، تدریس در موسسات قرآنی، همکاری پژوهشی با موسسات پژوهشی، و ...
اگر جوان غیر از مدرک استعدادهای دیگری نیز داشته باشد باز هم می تواند به کارهای دیگری بپردازد که نه تنها به درس او لطمه نمی زند، بلکه در امرار معاش او نیز نقش موثر دارد، برای این نمونه هم می توان به کارهای خانگی مثل کار تایپ و تدریس خصوصی، و ... اشاره کرد.
از طرفی توکل خیلی نقش مهمی دارد. خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: «...إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ» پس کسی که وعده ی الهی را قبول دارد، شایسته نیست که به خاطر ترس از فقر ازدواج را به تأخیر بیندازد، چون «إِنَّ اللَّهَ لا یُخْلِفُ الْمیعاد» و از طرفی یادمان باشد که : «الشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشاءِ وَ اللَّهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلاً وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ»
از طرفی در روایات تأخیر ازدواج به خاطر ترس از فقر بسیار مذموم و عدم اعتماد به خدوند متعال توصیف شده است.
3- بلوغ فکری جوان را می توان به دو بخش تقسیم کرد، بلوغ اولیه که تقریباً در اوایل سنّ جوانی حاصل می شود؛ و بلوغ کامل که در سنّ 40 سالگی اتفاق می افتد. به نظر من ازدواج در ایجاد بلوغ فکری تأثیر دارد؛ از طرفی جوان تا کی باید ازدواج را به تأخیر بیندازد که بلوغ حاصل شود؟
4- اگر جوان به ازدواج نیاز داشته باشد به تأخیر انداختن آن جهت کسب حلم و صبر و... اشتباه است، چون نیازهای جنسی غریزی هستند و باید تامین شوند، مثل اینکه شما به فردی که گرسنه است بگویید تحمل کن تا شکمت قدرت مبارزه با گرسنگی را پیدا کند، و یا به کسی که تشنه است بگویی صبر کن تا بدنت در مقابل بی آبی استقامت پیدا کند!!!
5- اینکه بگوییم «...روحانیت و بعضی آیت الله های بیسواد ما فقط یاد گرفته اند به جوان بگویند که زود ازدواج کن و خیلی مسائل را در نظر نمی گیرند» شاید حرف درستی نباشد، به نظر اولاً همه ی روحانیت و آیت الله ها بی سواد نیستند، از طرفی حتماً دلایلی برای اثبات حرفشان دارند.
6- در مورد کلام آقای بهجت (ره) چون تا به حال این حرف را جایی نشنیده ام قضاوت نمی کنم، امّا دأب علما و بزرگان بر تشویق جوانان به ازدواج است.
7- ازدواج حسّاس است؛ ولی سخت و خطرآفرین نیست، به شرط آنکه ضوابط و قواعدی که اسلام و عرف هر جامعه برای آن مشخص کرده رعایت شود.
8- ... -9 ....
دو مورد آخر را هم بیخیال